Borsa'da 50 randıman fındık bu gün itibariyle 12 liraya düştü. Bir hafta önce, 17-19 Tl bandındaki fındık fiyatı ne oldu da birden 12 TL'ye düştü?
Cevap çok basit. 2 hafta sonra yeni sezon başlıyor. Ağustos ayının ilk haftasında, taze ürün piyasaya girecek. Tekelci alıcı şimdiden hazırlık yapıyor.
Hükümet, yeni sezon fındık destekleme alım fiyatını açıklamadı. Açıklanacağına dair işaret de görünmüyor. Böyle olacağı biliniyordu. Zira, geçen yıl seçim senesi olmasına rağmen, Hükümet, sezon bittikten sonra fındık fiyatını açıklamış idi.
Hükümet adamları 'fındık serbest piyasaya bırakılmıştır' iddiasına sığınıyor. Halbuki fındık piyasasında 'rekabete dayalı serbest piyasa koşulları' oluşmuyor. Serbest piyasanın oluşabilmesi için şartlar var. Bunlardan birisi yerine gelmez ise serbest piyasa işlemiyor. Serbest piyasada, alıcı ve satıclılar fiyatı etkileyecek büyüklükte olamaz. Bu koşul, satıcı durumdaki müstahsil için geçerli. Ancak, alıcıların sayısı çok değil. Kendi aralarında kartel kurarak, alım tekeli yaratıyorlar.
Fındıktaki alım tekelinin kırılması için, devletin destekleme alım yapması gerekiyor.
Destekleme alım yapılmaz ise ne olur?
1. Fındık fiyatları, müstahsilin ortalama maliyetine kadar düşer. Müstahsil, emeğinin hakkını alamaz. Yıllardan beri devam eden göç hızlanır. Köyler boşalır.
2. Ülke, elde etmesi gereken dövizden daha azını elde eder. Türkiye olarak, dış ticaretten kazancımız azalır.
3. Fındık müstahsilinin gelir azalması, doğrudan bölge esnafını de etkileyecektir. Esnaf para kazanamayacak ve dükkan kapatmaya devam edecektir.
4. Fındık bahçelerine daha az bakım yapılacak. Dönüm başına verim daha da düşecektir.
Hükümetin fındık politikası, müstahsil için fındığı asli gelir olmaktan çıkardı. Tali gelire dönüşmesi nedeniyle toprak kaderine terk ediliyor. Bu sonuç, amaçlanan ve fakat görünmeyen bir gerçeğin hızla ilerlediğini gösteriyor. Yabancı alıcılar 'PLANTASYON' tipi üretim hazırlıkları yapıyor.
Benim gibi atadan fındıkçı olanları, zor günler bekliyor.
